Tăng trưởng GDP trên 8%: ‘Phải ít cửa, ít dấu, ít quy định đánh đố’
Kinhtetrithuc.vn – Chuyên gia cho rằng, phải tạo được cơ chế ít cửa, ít dấu, ít quy định đánh đố người thực thi, mới có hy vọng tăng trưởng 8%. Đây là vấn đề mà Việt Nam đã hướng tới nhiều năm trước, nhưng chưa được triển khai triệt để, khiến giấc mơ tăng trưởng thần kỳ chưa đạt được.
Mục tiêu khả quan nhưng thách thức không nhỏ
Nhận định về mục tiêu tăng trưởng GDP trên 8% vừa được Quốc hội thông qua tại Nghị quyết bổ sung Kế hoạch Phát triển kinh tế – xã hội năm 2025, ông Suan Teck Kin, Giám đốc Khối Nghiên cứu thị trường và Kinh tế toàn cầu của United Overseas Bank (UOB) cho rằng, mục tiêu tăng trưởng này của Việt Nam hoàn toàn có thể đạt được như kinh nghiệm của Singapore và Trung Quốc, đặc biệt khi Việt Nam có động lực mạnh mẽ trong 2024 với GDP tăng trên 7%.
Tuy nhiên, vị chuyên gia này cũng nhấn mạnh rằng, đây sẽ một thách thức không hề nhỏ, bởi Việt Nam có mức độ phụ thuộc lớn vào thương mại, với tổng kim ngạch xuất khẩu chiếm khoảng 90% GDP, cao thứ hai trong ASEAN.
“Hiệu suất GDP mạnh mẽ của Việt Nam trong năm 2024 chủ yếu nhờ thương mại, khi xuất khẩu tăng 14% sau khi giảm trong năm trước đó. Đặc biệt, Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất, chiếm khoảng 30% tổng kim ngạch”, ông Suan Teck Kin cho biết.
Do đó, vị chuyên gia của UOB cho rằng, các rủi ro từ chính sách thuế quan của Tổng thống Trump có thể ảnh hưởng đến một trong những động lực tăng trưởng quan trọng này.
Theo đó, ông Suan Teck Kin đã chỉ ra 5 rủi ro từ các chính sách thuế quan của Mỹ mà Việt Nam sẽ phải đối mặt trong năm.
Thứ nhất là rủi ro gián tiếp. Nếu nhu cầu xuất khẩu giảm do hoạt động kinh tế chậm lại, điều này sẽ ảnh hưởng đến xuất khẩu và tăng trưởng GDP của Việt Nam.
Thứ hai là rủi ro trực tiếp. Nếu Mỹ quyết định áp thuế lên hàng hóa Việt Nam do thâm hụt thương mại của Mỹ với Việt Nam tác động sẽ lan rộng đến cả ngành sản xuất và dịch vụ, làm giảm chi tiêu trong nước.
Thứ ba, chu kỳ bán dẫn suy giảm cũng sẽ ảnh hưởng đến các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam.
Thứ tư, chỉ số PMI của Việt Nam đã giảm trong hai tháng liên tiếp (tháng 12/2024 và tháng 1/2025), cho thấy đơn hàng có thể đang chậm lại và các nhà sản xuất đang thu hẹp hoạt động.
Thứ năm, dòng vốn FDI có thể chịu tác động từ chính sách thuế quan, khi các doanh nghiệp cân nhắc chuyển hướng đầu tư sang các địa điểm ít có khả năng bị áp thuế từ Mỹ.
Cùng nhìn nhận về các chính sách thuế quan của người đứng đầu Chính phủ Mỹ nhưng ở góc độ tích cực, TS. Nguyễn Quốc Việt, Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh tế và chính sách (VEPR) cho rằng, Việc Mỹ áp thuế cao với nhôm, sắt thép và tất cả hàng hóa nhập khẩu từ Mexico, Canada và Trung Quốc chắc chắn tác động rất lớn đến dòng chảy hàng hóa toàn cầu, trong đó có Việt Nam, nhưng Việt Nam vẫn có thể được hưởng lợi nhờ thay thế các nước bị áp thuế cao để xuất khẩu vào Mỹ
“Các nhà hoạch định chính sách chắc chắn đã tính toán tất cả cơ hội, thách thức, rủi ro các chính sách mới của Mỹ, nên mới kiến nghị Quốc hội thông qua mục tiêu tăng trưởng ít nhất 8% trong năm nay”, ông Việt cho hay.
Sống lại tham vọng cải cách mô hình quản lý kinh tế
Để đạt mục tiêu tăng trưởng trong năm nay, ông Hồ Quốc Tuấn, Giảng viên cao cấp, Giám đốc chương trình đào tạo Thạc sĩ Tài chính & Kế toán, Đại học Bristol cho rằng, chung quy lại, phải tạo được cơ chế ít cửa, ít dấu, ít quy định đánh đố người thực thi, mới có hy vọng tăng trưởng 8%.
Theo ông Tuấn, định hướng sắp xếp, tinh gọn bộ máy của Chính phủ là một hướng đi đúng. Nhưng sắp xếp và tinh gọn bản thân nó không vì mục tiêu tinh gọn không thôi, mà phải hướng đến chỗ: làm sao để người dân và doanh nghiệp ít phải loay hoay với thủ tục nhất, ít phải hỏi xin ý kiến nhất.
Khi quyền tự chủ trong làm ăn được nâng lên, doanh nhân sẽ mạnh dạn đột phá, xâm nhập sâu hơn vào chuỗi cung ứng, mạnh dạn hợp tác với những tên tuổi hàng đầu thế giới. Nói cách khác, nếu cởi trói về quy định, Việt Nam mới không cần “dọn tổ đón đại bàng” mà sẽ có cơ hội bay chung với đại bàng.
“Ít cửa, ít dấu, ít phải hỏi không phải là chuyện bây giờ mới nói, mà Việt Nam đã hướng tới nhiều năm trước, nhưng chưa được triển khai triệt để, khiến giấc mơ tăng trưởng thần kỳ chưa đạt được. Nay muốn đạt được chỉ số tăng trưởng này, trước hết phải làm sống lại tham vọng cải cách mô hình quản lý kinh tế”, ông Tuấn nói.
Còn theo khuyến nghị của TS. Nguyễn Quốc Việt, trước hết là ôn định kinh tế vĩ mô gắn với phục hồi tăng trưởng nhanh và mạnh mẽ hơn, tránh tư duy nóng vội, chủ quan duy ý chí. Các chính sách vĩ mô cần ban hành một cách cẩn trọng, có đánh giá tác động đa chiều và có lộ trình cụ thể.
Bên cạnh đó, yếu tố thể chế đã được chỉ đích danh là “điểm nghẽn của điểm nghẽn”. Vì vậy, Quốc hội cần đẩy mạnh hoàn thiện thể chế, pháp luật và nâng cao hiệu quả công tác tổ chức thi hành pháp luật nhằm tạo môi trường thuận lợi cho đầu tư, sản xuất kinh doanh, phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, thúc đẩy chuyển đổi số.
Cùng với đó, tập trung cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư – kinh doanh, tạo mọi điều kiện giải quyết nhanh các thủ tục đầu tư, khó khăn vướng mắc trong hoạt động đầu tư – kinh doanh, khuyến khích đầu tư của mọi thành phần kinh tế.
Xem thêm: